Het Manifeste d'hiver heeft veel stof doen opwaaien en aanleiding gegeven tot een breed en intens debat. Daar zijn we blij om: open en respectvol debat versterken rond het COVID-beleid was onze bedoeling. Ongeveer een week na de publicatie van het manifest, 10.000 handtekeningen op de Wintermanifest-petitie en een pak deining in de media, willen we graag enkele dingen verduidelijken, en een volgende stap zetten om te wegen op het politieke debat.

Respect voor de inspanningen van de aangestelde experten

Eerst en vooral: het Wintermanifest is niet gericht tegen personen, en al zeker niet tegen de aangestelde experten in adviesraden en -commissies. Deze mensen hebben maanden- en soms jarenlang hun uiterste best gedaan, in bijzonder moeilijke omstandigheden. Onze appreciatie voor het geleverde werk hadden we misschien beter kunnen benadrukken in het Wintermanifest – mea culpa – maar de punten van verbetering die we aanhalen zijn geen persoonlijke kritieken maar structurele verbeterpunten: Hoe wordt het beleid geïnformeerd? Hoe worden adviesraden samengesteld? Welke aspecten komen aan bod bij het vormen van een beleid, en in welke verhouding? Zijn alle relevante betrokkenen op een of andere manier in het overleg vertegenwoordigd? Hoe en door wie worden knopen doorgehakt? Worden de grondvesten van onze democratische rechtsstaat gerespecteerd? Die keuzes worden door de beleidsmakers gemaakt, voor wie we – gezien de uitzonderlijke en moeilijke omstandigheden – in het Wintermanifest zeker ook begrip opbrengen.

Schouder aan schouder naar de politiek

We zijn erg blij met de vele positieve reacties, in het bijzonder met de uitgestoken hand van enkele leden van adviesraden. Met het Wintermanifest willen we immers juist samen met hen nadenken over hoe we het beleid nog breder en diepgaander kunnen informeren en helpen vormgeven. We willen schouder aan schouder met hen het gesprek aangaan met de politici over hoe we een meer duurzaam pandemiebeleid vorm kunnen geven. De ondertekenaars zijn een pluralistische groep mensen met verschillende stijlen en meningen. Maar allen zijn ze bezorgd over de brede maatschappelijke impact van de pandemie en de duurzaamheid van onze aanpak ervan, net als de aangestelde experten zelf. Er zijn geen verborgen kleuren of agenda’s.

Omikron brengt ons gelukkig beter nieuws met een wellicht hoge maar minder ernstige vijfde golf dan gevreesd. In de aanloop naar het overlegcomité vragen we aan alle betrokkenen de vijf basisprincipes van het Wintermanifest ter harte te nemen: (1) de focus op duurzaamheid en de langere termijn, (2) transparantie en duidelijke communicatie, (3) de nood aan brede multidisciplinaire wetenschappelijke onderbouwing, proportionaliteit en subsidiariteit, (4) respect voor de grondvesten van onze rechtsstaat, en (5) aandacht voor de jeugd en sociaal-economisch zwakkere groepen. Maatregelen zoals het CST, 3/2/1G, en een vaccinatieverplichting, staan op gespannen voet met deze basisprincipes. We zijn daarom ook tevreden dat een aantal ondertekenaars zullen gehoord worden in parlementaire hoorzittingen in het kader van het debat rond de vaccinatieverplichting.

Lentesymposium in KVS

De initiatiefnemers van het Wintermanifest zitten intussen niet stil. We ontvangen signalen vanuit de GEMS dat men een meer open en breder debat verwelkomt – waarvoor onze oprechte appreciatie. Om deze constructieve dialoog te bestendigen komt er een Lentesymposium in KVS in Brussel, waar een zo breed mogelijk gamma aan diverse en relevante stemmen aan bod zal komen. Ook collega’s virologen en epidemiologen zullen uiteraard welkom zijn. Het zal een open debat zijn, met betrokkenheid van het brede publiek. Op die manier willen we onze bijdrage leveren aan concrete, werkbare, en breed gedragen beleidsadviezen voor een duurzame toekomst.