Meer dan honderd wetenschappers, artsen en prominenten roepen op tot open COVID-debat

Groot collectief schrijft “Wintermanifest voor een duurzaam pandemiebeleid”

Een collectief van meer dan 100 vooraanstaande Belgische wetenschappers, mensen uit de praktijk (artsen, juristen, psychologen, jeugdwerkers, kunstenaars, …), en andere prominenten, maakt zijn bezorgdheid kenbaar over het gevoerde COVID-beleid, de toenemende polarisering in de samenleving, en de bedreiging van de vrijheid van het wetenschappelijk, maatschappelijk en politiek COVID-debat. Daarom hebben ze de handen in elkaar geslagen en een manifest geschreven waarin ze hun visie geven op de manier waarop het COVID-beleid tot nog toe vorm is gegeven. De leden van het collectief komen uit een grote waaier van diverse disciplines, van virologie tot podiumkunsten, van pedagogie tot moleculaire biologie en geneeskunde, van filosofie tot jeugdzorg.

Vijf basisprincipes voor een duurzaam pandemiebeleid

In hun manifest, getiteld “Wintermanifest voor een duurzaam pandemiebeleid”, schuift het collectief vijf basisprincipes naar voor om het beleid naar de toekomst toe op een duurzame, wetenschappelijk gefundeerde, en ethisch verdedigbare manier vorm te geven:

• Doelgerichtheid met een langetermijnperspectief.

• Transparantie, tegensprekelijkheid, deontologie en effectieve communicatie.

• Het belang van multidisciplinariteit, subsidiariteit en proportionaliteit.

• Respect voor de grondvesten van een democratische rechtsstaat.

• Aandacht voor de impact van sociaal-economische ongelijkheid en maatschappelijke kwetsbaarheid.

Ze motiveren deze principes op basis van een analyse van de besluitvorming in de aanpak van de coronacrisis. Het collectief benadrukt dat het géén kritiek beoogt op specifieke personen, en dat het begrip toont voor de bijzondere uitdagingen die zich initieel stelden. Maar na bijna twee jaar aanhoudende crisis, en een jaar nadat de coronavaccins beschikbaar werden, vinden de ondertekenaars van het manifest het tijd voor een grondige evaluatie en bezinning, met als doel een nog jaren aanslepend jojo-beleid en een verdere polarisering te voorkomen.

Nood aan brede informatiegaring

Met het Wintermanifest hopen de ondertekenaars het wetenschappelijke en publieke debat, als cruciale basis voor het COVID-beleid, nieuw leven in te blazen. Ditmaal zonder taboes of voorafnames, en zonder ‘de wetenschap’ te vernauwen tot de kennis en mening van een beperkte en inhoudelijk weinig diverse groep die werd aangesteld door de overheid. Ze verdedigen de idee dat de complexiteit van de pandemie en het pandemiebeleid de nood aan brede informatiegaring alleen maar vergroot. Daarom betreuren ze dat wetenschappers met bedenkingen bij het beleid, op basis van gefundeerde wetenschappelijke inzichten en resultaten, nu te weinig aan bod komen en al te vaak worden weggezet als ‘wappies’ of complotdenkers, en in sommige gevallen zelfs worden bedreigd of geïntimideerd.

Erkennen en aanpakken van de bredere maatschappelijke effecten

Ook internationaal wordt meer en meer erkend dat het maatschappelijk debat ontwricht werd de voorbije jaren, wat dikwijls resulteerde in een enge focus op COVID-mortaliteit en -morbiditeit. Hoewel dit in belangrijke mate begrijpelijk was toen de vaccins nog niet beschikbaar waren, dringt de noodzaak zich nu op om ook de bredere maatschappelijke effecten van de pandemie en de pandemie-maatregelen beter te erkennen en mee in overweging te nemen.

Platform voor een open debat

Je kan het integrale Wintermanifest lezen op de website open-debat-ouvert.be/nl/wintermanifest-manifestedhiver, die het collectief in de toekomst zal gebruiken als platform om een open en vrij wetenschappelijk gefundeerd debat te helpen aanzwengelen. In het voorjaar plant het collectief ook een multidisciplinair symposium rond COVID-19 als ruimere maatschappelijke kwestie, en rond goed pandemiebeleid in het algemeen en naar de toekomst toe.

Besluit

Met zijn ‘Wintermanifest voor een duurzaam pandemiebeleid’ hoopt het collectief  bij te dragen aan een herstart van een open debat dat kan leiden tot een beleid dat komaf maakt met tweedeling en polarisatie, en de nadruk legt op verbinding en respect. Een debat met de nodige zin voor nuance, met aandacht voor alle goed onderbouwde wetenschappelijke en maatschappelijke standpunten, ook wanneer deze niet in alle opzichten overeenstemmen met de standpunten van de beleidsmakers of aangestelde experten.

Wie zijn steun wil betuigen aan het Wintermanifest kan dat doen via een petitie op open-debat-ouvert.be/nl/steun-support/.